SYMPHONIES OF WINDS brengt nieuwe energie
met concerten op

 

Zaterdag 2 oktober 2021, 20.15 uur, Lidwinakerk in Best

Zaterdag 9 oktober 2021, 20.15 uur, Het Cenakel in Tilburg

 

Een prachtig, uitdagend programma na een lange Corona-stop. De spreekwoordelijke frisse wind blaast door de resten van beperkingen als avondklok, mondkapjes en lockdown.
 
Het project Symphonies of Winds is opgetrokken rond een van de meest iconische werken voor blazers: Strawinsky’s Symphonies of Wind Instruments.
Igor Strawinsky (1882–1971) componeerde dit in 1920 ter nagedachtenis aan Claude Debussy, die in 1918 was overleden. In 1947 maakte hij een gereviseerde versie die nu door OrkestZUID wordt uitgevoerd.
Naast dit prachtige werk zal een tweede ‘Symphonies of Winds’ worden uitgevoerd, gecomponeerd door de Bredase componist Daan Manneke (1939). Hij componeerde dit in 1997 op zijn beurt als een hommage aan zowel zijn leermeester Ton de Leeuw als aan de oorspronkelijke meestercomponist Igor Strawinsky.
Beide Symphonies of Winds zijn gecomponeerd voor 23 blazers. Deze uitgebreide blazerssectie van het symfonieorkest bestaat uit 3 fluiten, 3 hobo’s, 3 Klarinetten, 3 fagotten, 4 hoorns, 3 trompetten, 3 trombones en 1 tuba. Een concert dus met een kleine ensemblebezetting.
 
Voor dit project heeft OrkestZUID bovendien een opdracht gegeven aan de jonge componist Jasper de Bock om een werk te componeren voor dezelfde bezetting en daarin op geheel eigen wijze voort te borduren op de composities van Strawinsky en Manneke.
 
Ten slotte wordt een tweede werk van Daan Manneke uitgevoerd: een saxofoonkwartet getiteld ‘Syrinx’.
 
Symphonies of Winds is een hernieuwde gelegenheid om OrkestZUID buiten de gangbare concertzalen te ontmoeten. Dit keer hebben we gekozen voor een oud kloostergebouw, het Cenakel in Tilburg (www.cenakel.nl) en de Lidwinakerk in Best (www.lidwinakerk.nl)

Zie voor het programma onze website: www.orkestzuid.nl
Hier kunt u zich ook aanmelden voor een van de concerten.

 

Muzikale beleving
 
Liefst twee springlevende en betrokken componisten, Daan Manneke en Jasper de Bock, komen op deze concertavonden vertellen over hun inspiratie, beleving en plezier waardoor zij voorafgaand en tijdens het componeren voortgedreven werden. Zij geven op heel eigen wijze invulling aan het ‘Ervaringspotentieel van Muziek’. Het proces van muziekcreatie gaat leven, verpersoonlijkt en als publiek krijgt u daardoor wellicht een extra impuls om te genieten van het samenspel der klanken.
 
Het Ervaringspotentieel van Muziek kan groot zijn. Muziek heeft onbetwist op iedereen zijn uitwerking: het stelt ons open, verbindt, emotioneert. Muziek kan stress verminderen, concentratie verhogen, creativiteit vergroten, empathisch vermogen verbeteren en zelfs pijn verminderen. De komende jaren gaat OrkestZUID dit thema nog verder concretiseren en tot uiting brengen in de concerten.

Experiment: Stel achteraf de prijs van uw entreebewijs vast als blijk van waardering
We hebben hoge verwachtingen van dit concert en durven daarom een experiment aan. We willen graag dat u zelf na afloop van het concert een prijs voor het bijwonen van dit concert bepaalt, een bedrag waarmee u uw waardering voor deze avond aangeeft.
 
Aanmelden voor de concerten
U kunt u aanmelden voor de concerten via de website van OrkestZUID: www.orkestzuid.nl
of voor het concert in Tilburg via de website van het Cenakel: www.cenakel.nl
 
Veilig bezoek
Voor de toegang zullen de dan geldende Corona-maatregelen gelden. Voor zover nu bekend zal dit een bewijs van vaccinatie zijn of een recente testuitslag of gezondheidsverklaring. Zo kunnen we veilig dit concert beleven.

 

 

Interview Jasper de Bock door Erika Hoekstra

 

Kort na zijn centraal schriftelijk eindexamen in mei van dit jaar kreeg Jasper de Bock uit Best een telefoontje van de voorzitter van het bestuur van OrkestZUID, Tjaard Sijpkes. Deze bracht de uitnodiging over om een stuk voor blazers te componeren dat qua bezetting gelijk zou moeten zijn aan Igor Strawinsky’s Symphonies of Wind Instruments. Behalve deze verplichting moest het nieuwe werk passen in het muzikale programma dat u via het project ‘Symphonies of Winds’ voorgeschoteld krijgt. Verder werd alles aan Jasper overgelaten. Op 13 juli sprak ik met hem. Vijf vragen aan Jasper de Bock over The making of ‘Windwervelingen’

 

Waarom viel jou de eer toe deze opdracht te overwegen, denk je?
“Dat weet ik eigenlijk niet. Ik vermoed doordat ik het Prinses Christina Concours 2020 voor compositie in mijn leeftijdscategorie gewonnen heb. Daar komt nogal wat publiciteit uit voort. Dat moet opgevallen zijn.”

Goed geantwoord, Jasper. OrkestZUID speurt altijd naar muzikale, jonge mensen om hen te ondersteunen in hun talentontwikkeling.

Je hebt de opdracht aangenomen. Hoe ga je vervolgens te werk?
“Nou, ik was al goed bekend met de Symphonies van Strawinsky, die heb ik vaker bestudeerd. En natuurlijk luisterde en bestudeerde ik de Symphonies van Manneke. Omdat mijn werk wordt uitgevoerd direct na dat van Manneke, richt ik me meer op hem. Daar moet het op aansluiten, maar ook mee contrasteren. Je kunt de reeks Strawinsky-Manneke-DeBock zien als een sonate. In die volgorde zou Strawinsky kunnen staan voor het eerste deel, een Allegro, Manneke voor het tweede deel, een Adagio, en dan ligt het bijna voor de hand dat ik als derde deel het Presto voor mijn rekening neem. Er begint dus van alles door mijn hoofd te stromen. Ik probeer die ideeën uit te schrijven in Word, in een basisplan. Ik schrijf bijvoorbeeld vorm en structuur op: hoeveel delen, welk deel koper, welk deel hout, wanneer beide groepen. Dat plan heb ik een keer met Jos van de Braak doorgesproken. Oorspronkelijk had ik een driedelig stuk in gedachten van 1-2-2 minuten. Maar vijf minuten bleek te kort. Ik denk nu meer aan een verdeling van 2,5-3-2,5…”
 
Sorry Jasper, ik onderbreek, want dit is onbekend terrein voor velen. Je zet een tijd zonder inhoud en dan blijkt die tijd te kort? Leg eens uit.
“Nee, niet zonder inhoud. Je hebt bepaalde motieven uit de Symphonies in je hoofd die je steeds een ander karakter geeft door de context te veranderen. En gaandeweg het proces ontwikkelt de muzikale alinea zich: je zult bijvoorbeeld ergens ‘rust’ in moeten bouwen voordat je weer ’tutti’ kunt gaan. Dat hoor ik allemaal in mijn hoofd. En dan besef je dat die tijd van vijf minuten niet voldoet.”
 
Okee, ik denk dat ik het begrijp. Dus jij visualiseert het muzikale parcours als een topsporter.
 
Gebruik jij bij het compositieproces pen en papier of de computer?
“Om een goed beeld van de tijdsduur te krijgen, gebruik ik notatiesoftware. Dan kan ik de midi-file afspelen. Als je een partituur leest, weet je namelijk nooit precies hoelang bijvoorbeeld tien maten duren. Je kunt het natuurlijk berekenen aan de hand van het tempo, maar het gevoel voor tijd is abstracter wanneer je een partituur leest. Als ik luister naar een audiofile, dan hoor ik of een frase korter of langer moet worden. Soms componeer ik ook wel eens achter de piano, met name om harmonieën te zoeken of uit te proberen. Alleen het basisplan schrijf ik op.”
 
Natuurlijk, de computer is een handig instrument om muzieknoten te laten horen. Zelf schrik ik me altijd rot wanneer ik de computer tekst laat uitspreken.
 
Waar komt jouw passie voor componeren vandaan en wanneer vind jij jouw compositie geslaagd?
“Op mijn zevende jaar begon ik met keyboardlessen. Ik probeerde van alles uit, dat ging in een natuurlijke flow. De volgende stap was het noteren van die improvisaties. Op de een of andere manier gaf het veel voldoening. Er is geen objectieve referentie van “Doe ik het goed?” Door veel muzieksoorten te bestuderen, ontwikkel je een gevoel voor kwaliteit. Maar wil je zelf iets ‘nieuw’ toevoegen, dan moet je nog veel meer luisteren, studeren en improviseren om je eigen smaak te creëren. Als ik tevreden ben, dan is mijn compositie geslaagd. Het is een gevoel, een soort zelferkenning, dat ontstaat als gevolg van het proces dat tot mijn eindproduct leidt.”
 
Dit zou best hetzelfde gevoel kunnen zijn waar een auteur naar op zoek is wanneer hij een roman schrijft. Misschien geldt het zelfs voor de persoonlijke kwaliteitserkenning bij elk creatief proces.
 
Als je jouw werk zou moeten karakteriseren, wat zijn dan de kenmerken?
“In het algemeen schrijf ik toegankelijke, modern-klassieke muziek. Juryleden roemen mijn composities vanwege de energie die eruit spreekt, energie met een enorme stuwende kracht voorwaarts. Ten tweede houd ik van samenhang en een dichte structuur. Dat lees ik in de juryrapporten ook terug. De thema’s en motiefjes komen nooit uit de lucht vallen. Alles komt ergens uit voort en gaat ergens naartoe. Vanwege dat voortstuwende karakter krijg je als luisteraar zelden het gevoel van ‘hier zou het kunnen eindigen’. Misschien komt dat omdat ik als componist voortdurend wordt beïnvloed, met name door nog levende componisten en performers, en dan probeer je weer iets nieuws uit. Zo blijf je jezelf ontwikkelen.”
 
Prachtig slotwoord, Jasper. De titel ‘Windwervelingen’ krijgt zo nog meer (v)lagen van betekenis.

 

 

Daan Manneke

 

Sedert jaar en dag ben ik gefascineerd door het magische windorgel op de boulevard van Vlissingen.
Onafgebroken zingt dit instrument -een verzameling van 50 bamboestammen- een symfonie van steeds andere (en steeds dezelfde) boventonen.
Het woord symfonie/sinfonia betekent letterlijk klank.
In 1979 schreef ik een orgelstuk met de titel ‘Pneoo’, ook dit woord betekent ruim gezegd: adem, klank, ziel.

Mijn ‘Symphonies of winds’ voor blazers [1997] is een eerbetoon aan mijn vriend en leraar Ton de Leeuw [1926-1996].

 

Op zijn beurt was De Leeuw een  groot bewonderaar van Strawinsky’s ‘Symphonies of wind instruments’ [1920]. En ook hij schreef als eerbetoon aan de grote Igor zijn ‘Symfonies of Winds’ gecomponeerd in 1963. Een titel/genre met een rijke historie.
 
Feitelijk kan mijn compositie het best beluisterd worden als steeds wisselende klankpanelen.

Het stuk bestaat uit vier delen:

  • deel I ’Prelude’ is een onophoudelijke windstroom in verschillende tempi, klankkleuren en sonoriteiten. Flarden toonladders, stilstaande klank-kolommen, ostinate signalen, bizarre lage monsters en, van meet af aan, een visioen van een orgelkoraal van J S Bach.
  • Deel II, een ‘Fantasy upon a few notes’ is een ritselend fluisterstuk, met één kolossale klankzuil ergens in het midden: het huiveringwekkende Strawinsky-accoord, cijfer 74 uit diens ‘Symphonies of wind instruments’.
  • Deel III is een snelle dans, een ‘Tarantella’, met nog maar één doel: het van begin af beloofde Bachkoraal ‘Christum wir sollen loben schon’ uit Bachs Orgelbüchlein.Dit koraal klinkt tenslotte als een verre echo in een nagemaakt ‘houtblazers-orgeltje’.
  • In deel IV, de ‘Tombeau like a sarabande’ komen mijn drie grote voorbeelden nog eenmaal samen in een soort klinkend standbeeld: Bach, Strawinsky, De Leeuw.

Feitelijk is mijn compositie één grote lofzang op de muziek en enkele van haar grootste klankmeesters.
 
Het doet me bijzonder goed dat mijn compositie [letterlijk: samenklanken van blazers] binnenkort in een mooi kader weer zal klinken: hulde aan OrkestZUID en haar dirigent Jos van de Braak!
 

 

 

Concertagenda (zie ook onze website www.orkestzuid.nl

 

 

SYMPHONIES OF WINDS
Zaterdag 2 oktober 2021, 20.15 uur, Lidwinakerk in Best
Zaterdag 9 oktober 2021, 20.15 uur, Het Cenakel in Tilburg

 

 

KERSTCONCERT ‘CLASSICAL CHRISTMAS’
Zondag 19 december 2021, 14:30 uur Concertzaal Tilburg
Solist: Raoul Steffani, bariton
 
Dit jaar geen Nieuwjaarsconcert, maar een klassiek Kerstconcert.
Het kerstfeest bezorgt veel componisten inspiratie. OrkestZUID heeft een keuze gemaakt uit sfeervolle kerstmuziek van componisten als Johannes Brahms, Edvard Grieg, Richard Strauss en Pjotr I. Tschaikowsky. Van de laatste staat een grote suite uit het kerstballet de Notenkraker op het programma. In deze fonkelnieuwe bewerking hoort u naast de bekendere delen een aantal nieuwe, voor harmonieorkest bewerkte, delen. En uiteraard zal een selectie van internationale kerstliederen niet ontbreken: onder andere het Engelse The First Noel, het Duitse O Tannenbaum en het wereldberoemde Franse lied Cantique de Noël.
 
Een groot deel van de uit te voeren werken zijn door Jos van de Braak speciaal voor dit concert voorzien van een arrangement dat toegesneden is op de musici van OrkestZUID.

 

Raoul Steffani trad tijdens zijn studie aan het Tilburgs conservatorium regelmatig met OrkestZUID op, onder andere in nieuwjaarsconcerten en de theaterproductie Die Fledermaus.
Inmiddels is hij een nationale bekendheid en staat hij aan het begin van een internationale carrière.
Raoul, OrkestZUID en dirigent Jos van de Braak verheugen zich op deze hernieuwde samenwerking.
Reis mee op deze afwisselende, muzikale trein door het Winter Wonderland van de kerstmuziek. Samen met bariton Raoul Steffani en OrkestZUID beleeft u een sfeervolle opmaat naar de kerstdagen.

 

 

EINE ALPENSINFONIE
Zaterdag 18 juni 2022, Muziekgebouw in Eindhoven

Dit jaar hebben we deze indrukwekkende, muzikale Alpenreis wegens Corona voor de tweede keer geannuleerd. Nu staat hij gepland op 18 juni 2022. Duimen maar!

 

 

 

COMPLEMENTARY COLOURS           OrkestZUID en Orventus
Zaterdag 8 oktober 2022, Muziekgebouw in Eindhoven

OrkestZUID en Orkest Orventus zijn twee unieke en uitermate verschillende harmonieorkesten in Noord-Brabant. Beide hebben een zeer duidelijke, eigen identiteit. OrkestZUID richt zich vooral op transcripties van symfonisch repertoire, terwijl Orkest Orventus met name orgineel repertoire voor harmonieorkesten speelt. Natuurlijk staan er ook twee verschillende persoonlijkheden op de dirigentenbok: voor OrkestZUID is dat Jos van de Braak en Jacco Nefs leidt Orkest Orventus.
Complementary Colours zet de verschillende identiteiten van de orkesten genuanceerd neer in klank en kleur, en laat u daardoor de veelzijdigheid van het harmonieorkest beleven op een heel eigen en persoonlijke manier.
OrkestZUID voert een programma uit met componist Richard Wagner in de hoofdrol, Orkest Orventus brengt repertoire waarin het orgel centraal staat.

 

 

VRIENDEN VAN  OrkestZUID
We zijn superblij met de verlengde subsidie van de provincie, waarvoor we hard gewerkt hebben. Daarnaast rekenen we graag op de steun van grote aantallen Vrienden van…. Zij blijven van grote waarde voor de verbindende relaties binnen en buiten OrkestZUID. Ons orkest kan niet zonder publiek, en ook niet zonder onze Vrienden van. We willen een community vormen mèt en voor onze relaties, online en offline. Daar werken we met grote inzet aan. Juist in deze tijd streeft OrkestZUID ernaar zijn banden te versterken met de musici, de luisteraars online of offline, en met contacten uit de culturele sector en het bedrijfsleven. In de eerste plaats doen we dat doorgaans door prachtige concerten te geven, en ten tweede spelen onze trouwe Vrienden van…… hierbij een voorname rol.
Door Vriend te worden steunt u OrkestZUID bij het realiseren van haar ambities, vernieuwingen en aanpassingen, en helpt u ons de coronatijd door te komen.
Wilt u Vriend worden? OrkestZUID verwelkomt u van harte! Bekijk op de website hoe u in de watten wordt gelegd en meld u ook aan via onze website www.orkestzuid.nl
 
Ook bedrijven kunnen Vriend worden
OrkestZUID is altijd op zoek naar bedrijven die geïnteresseerd zijn in cultuur en in het bijzonder in muziek.  Speciaal voor bedrijven en instellingen hebben we een aantrekkelijk pakket met muzikale mogelijkheden ontwikkeld, waarin we u tal van nuttige en aangename keuzes voorleggen.
Wilt u hier meer over weten, mail dan naar het bestuur van OrkestZUID ter attentie van a.sanders.boots@gmail.com